Każdego roku Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia opracowuje raport oceniający poczynione postępy na polu równego traktowania obywateli obu płci w UE. Ocena za rok 2013 nie napawa zbytnim optymizmem.
Pomimo starań Komisji Europejskiej i państw członkowskich współczynnik wzrostu zatrudnienia kobiet jest nadal niezadowalający. W 2002 r. zaledwie 58,1 % kobiet pracowało zawodowo, w 2013 – 62,8%. Jak na jedenaście lat programu wyrównywania szans wzrost o 4,7% to bardzo mało. Jeśli ta tendencja utrzyma się, to cel strategii „Europa 2020” – jakim jest uzyskanie poziomu 75% zatrudnienia wśród kobiet – osiągniemy dopiero w 2038 r. W tym kontekście, koniecznym jest priorytetowe traktowanie środków na rzecz godzenia życia prywatnego z życiem zawodowym. Usługi opieki nad dziećmi i osobami starszymi pozostają bardzo drogie, co nie pozwala na podjęcie pracy zawodowej w pełnym wymiarze średnio aż 53% kobiet.Według Parlamentu państwa członkowskie powinny tworzyć i wspierać finansowo systemy opieki, na które obywatele będą mogli sobie pozwolić. Warta odnotowania jest także propozycja Parlamentu by w każdym kraju UE wprowadzono dziesięciodniowy płatny urlop ojcowski.Równe uczestnictwo kobiet i mężczyzn w rynku pracy mogłoby zwiększyć potencjał gospodarczy UE, dzięki czemu – według prognoz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), do 2030 r. PKB na mieszkańca UE wzrósłby o 12,4%.Kolejną kwestią poruszoną w raporcie jest trend „płciowego” zróżnicowania wynagrodzenia pracowników, jeśli będzie zmieniał się w dotychczasowym tempie – to kobiety i mężczyźni będą zarabiać na tych samych stanowiskach jednakowo dopiero w 2084 r. Obecnie kobiety otrzymują w UE średnio o około 16 % mniej za godzinę niż mężczyźni zatrudnieni do tej samej pracy.Dysproporcje dotyczą także osób starszych zagrożonych ubóstwem. W przypadku kobiet problem dotyczy 22% spośród nich, w przypadku mężczyzn – 16,3%.Szczególnie warto zwrócić uwagę na rolę małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które stanowią 99% firm europejskich i zapewniają w sektorze prywatnym dwie trzecie miejsc pracy. Tylko 31% przedsiębiorców w UE stanowią kobiety.Raport został przyjęty przez Parlament Europejski 10 marca br. – 411 głosami za, przy 205 głosach sprzeciwu i 52 wstrzymujących się. Posłowie zaapelowali do państw członkowskich UE o uwzględnienie równouprawnienia kobiet i mężczyzn w politycznym i budżetowym procesie decyzyjnym, czyli:
– zapewnienie pełnego przestrzegania praw zapisanych w dyrektywie poświęconej zasadom równości wynagrodzeń i przejrzystości płac;
– odblokowanie w Radzie dyrektywy w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów niewykonawczych spółek, których akcje są notowane na giełdzie i promowanie uczestnictwa zawodowego kobiet w dziedzinie nauki i nowych technologii, w tym technologii informacyjno-komunikacyjnych (chociaż kobiety stanowią niemal 60% absolwentów szkół wyższych w UE, to stanowią niecałe 33% ogólnej liczby naukowców i inżynierów);
– zajęcie się problemem utrzymującej się dużej liczby kobiet wśród osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy, za niską płacę i na niepewnych warunkach oraz poprzez zapewnienie dobrej jakości usług opiekuńczych dla dzieci i innych osób niesamodzielnych;
– niezwłoczne ratyfikowanie przez wszystkie państwa członkowskie i UE (będącą także członkiem Rady Europy) Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej i promowania międzynarodowej współpracy w zakresie zwalczania wszelkich form przemocy wobec kobiet.
Najwięcej kontrowersji wywołała zawarta w raporcie propozycja dotycząca prawa kobiet do decydowania o swoich planach rozrodczych, które miałoby być traktowane na równi z prawami podstawowymi. Konserwatyści i część Chadecji nie zgodziła się na takie zapisy i przeforsowała poprawki (powołujące się na Artykuł 168 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej) oddające tylko w ręce parlamentów narodowych decyzje w tej sprawie.
Z pozdrowieniami z Parlamentu Europejskiego
Lidia Geringer de Oedenberg
